İçeriğe atla

Tartışma:Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi

Sayfa içeriği diğer dillerde desteklenmemektedir.
Konu ekle
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Son yorum: Dr. Coal tarafından 3 yıl önce Mahkemenin konumu başlığına

Mahkemenin konumu[kaynağı değiştir]

Merhabalar. Şu an senelerdir maddenin mevcut halinde Türkiye'nin en yüksek anayasal yargı organı ibaresi yer almaktadır. Metehan2 kullanıcısı bunu kaldırarak farklı bir tanımlama yapmanın gerektiğini kaynak da göstererek belirtmiş. Bakınız: (Metehan2 kullanıcısı ile geri alma farkım) Bu bilgi bu değişiklik ile madde açıldıktan 7 sene sonra eklenmiş. Zamanında bunu Türk Vardar eklemiş. En yüksek olduğuna dair direkt bir yasalarda benim bildiğime göre bir bilgi yok. Lakin uygulamaları ve bulunduğu pozisyon böyle bir durum olduğunu düşündürüyor. Son zamanlarda yaşanan Türk siyasetinde ve medyasındaki tartışmalar da mahkemenin konumu ilgili. Mesaj sayfamdaki en son başlıktan @Metehan2 ile yaşadığım bir ihtilafı burada tartışmak daha mantıklı geldi. Metehan2'nin yaptığı aslında en doğru tanımlama. Bir ülkenin en yüksek yasası anayasadır ve mahkemenin adı da buradan gelmektedir. Bu nedenledir ki Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve ilgili yasal düzenlemeleri anayasaya uygunluğu bakımından denetleyen tek merci burasıdır. Anayasa Mahkemesi'nin görevleri (bireysel başvuru kararlarında kesin karar merci olması, siyasi davaları kapatma yetkisi, Yüce Divan sıfatıyla bazı üst düzey devlet memurlarını, üst düzey siyasetçileri, tüm üst düzey yargı organlarının üyelerini yargılama mercisi olması) ve üye oluşumu (genellikle diğer üst düzey yargı organlarının üyeleri aralarından seçilmeleri) bakımından diğer üst düzey yargı organlarının da farklı konumda olduğunu düşünüyorum. Dışişleri Bakanlığı tarafından belirlenen Türkiye Cumhuriyeti Başkent Protokolünde diğer bir deyişle devlet protokolünde de AYM Başkanının diğer üst düzey yargı organlarının başkanlarından önde olması ve diğer AYM üyelerinin de diğer üst düzey yargı organlarının üyelerinden önde olması da devletin onlara protokolde öncelik verdiğini göstermektedir. Görebileceğiniz üzere Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın yargı bölümünde adı ilk geçen kurum Anayasa Mahkemesi'dir. Lakin maddedeki tanımlama üzerine nasıl bir değişiklik yapma konusunda fikir belirtirseniz daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Son zamanda hukukla ilgili konularda adlarını gördüklerimi pingliyorum. @Justinianus, Vito Genovese, Seksen iki yüz kırk beş, Khutuck, Dakmor Tojira Kullanıcı adını hatırlayamadıklarım varsa kusur bakmasın. --Uncitoyenmesaj 20.21, 15 Kasım 2020 (UTC)Yanıtla

  • Maddenin şu anki hâlinin hatalı olduğunu düşünüyorum. Anayasa Mahkemesi Türkiye'deki en yüksek anayasal yargı organı değildir, zira ne kanunlarımızda, ne de hukuk öğretisinde yüksek yargı organları içerisinde bir sıralama yapılmamıştır. Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararlar, diğer tüm mahkemeleri bağlayıcıdır. Fakat bu Anayasa Mahkemesi'nin hiyerarşik olarak diğer mahkemelerden üstün olduğu anlamına gelmemektedir. Anayasa Mahkemesi, kanunların (yani bütün mevzuatın) ve mahkemelerin vermiş olduğu kararların Anayasa'ya uygunluğunu denetlemekle yükümlüdür. Dolayısıyla buradan yola çıkıp "Anayasa Mahkemesi'nin kararları, diğer yüksek yargı organlarını da bağlayıcı nitelikte olduğu için, Anayasa Mahkemesi diğer yüksek yargı organlarından daha yüksek bir konumdadır" demek, geçerli bir hukuki temeli olmayan çıkarımdır. Bu hususun madde içerisinde kaynaklı olarak gösterilmesine karşı değilim, fakat Anayasa Mahkemesi'ni giriş cümlesinde böyle tanımlamanın doğru olmadığını, bu nedenle kullanmamız gereken ifadenin, "Anayasa Mahkemesi'nin Türkiye'deki yüksek yargı organlarından biri" şeklinde olması gerektiğini düşünüyorum.
Bununla birlikte, kullanılan "yüksek" ibaresine de dikkat edilmesi gerekiyor. Zira yüksek mahkeme tabiri, zaten hukukumuzda ilk derece mahkemesi haricindeki diğer tüm mahkemeleri (bölge adliye mahkemeleri, temyiz mahkemeleri, Sayıştay, HSK gibi mahkemeleri) tanımlamak için kullanılıyor. Şu bağlantıdan ülkemizde yüksek yargı mercii olarak tanımlanan kurumları görebilirsiniz. Yani Anayasa Mahkemesi zaten bir "yüksek yargı organıdır" ama "yüksek yargı organlarının en yükseği" değildir. --justinianus | mesaj 11.39, 16 Kasım 2020 (UTC)Yanıtla
@Justinianus En yüksek tanımlamasından emin olmadığım için zaten tartışmayı açmak mantıklı geldi. Senelerdir Metehan2 dışında kimse de galiba bu konu hakkında pek düşünmemiş. Söylediğin gibi belli konularda en üst karar merci. Diğer yüksek mahkemelerinde aldığı kararları özellikle Anayasaya uygunluğu bakımından denetleyebildiği arşivlerden görülebiliyor. AYM'nin Danıştay ve Yargıtay kararları için temyizleri çok da. Sayıştay kararları için AYM tarafından konu bakımından yetkisizlik notu düşülmemiş, demek ki bu da AYM'nin konusu. Lakin arşivlerden daha önce denk geldiğim kadarıyla YSK (özellikle referandum sürecinde şahit olduk) ve HSK kararları için yapılan temyizleri AYM ayrıntılı incelemeksizin konu bakımından yetkisizlik olarak değerlendiriyor. Galiba buradan da bazı yüksek mahkemelerin kararlarını anayasaya uygunluğu bakımından bile denetleyemediğini düşünebiliriz. Yanlışım varsa düzeltiniz. Böyle düşünürsek doğrudan en yüksek mahkeme olmadığı da çıkıyor. Son zamanlarda hukukçular, iktidar ve muhalefet kanadında da AYM'den yüksek mahkeme yoktur gibi demeleri ister istemez böyle de düşündürüyor. Hukuk çerçevesinde açıklaman için teşekkürler. Birkaç gün içinde karşı fikir(ler) gelmez ise maddedeki tartışmayı ilgili tanımlamanın yapılması şeklinde sonlandırmanın doğru olduğunu düşünüyorum. --Uncitoyenmesaj 15.03, 16 Kasım 2020 (UTC)Yanıtla