Sonia Orbuch
Sonia Orbuch | |
|---|---|
| Doğum | Sarah Shainwald 24 Mayıs 1925 |
| Ölüm | 30 Eylül 2018 (93 yaşında) |
| Diğer ad(lar)ı | Sonia Shainwald Orbuch |
| Vatandaşlık | Polonya |
| Tanınma nedeni | İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi direniş savaşçısı |
| Önemli eser(ler) | Here, There Are No Sarahs (2009) |
Sonia Shainwald Orbuch (d. 24 Mayıs 1925 - ö. 30 Eylül 2018), Amerikalı Holokost eğitimcisidir. İkinci Dünya Savaşı sırasında doğu Polonya'da bir Yahudi direniş savaşçısıdır.
Orbuch, İkinci Dünya Savaşı sırasında ailesiyle birlikte Polonya ormanlarında saklandı. Bir grup Sovyet partizana katıldı. Yakalanmaya karşı adını Sonia olarak değiştirdi ve Almanlara karşı savaşmaya yardım etti. Savaştan sonra, gelecekteki kocasıyla tanıştığı eve döndü. Almanya'daki bir mülteci kampında kızları olduktan sonra, aile sonunda Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.
Hayatının geri kalanını, deneyimleri hakkında konuşarak halkın katılımıyla geçirdi ve 2009'da otobiyografisini yayınladı: Burada Sarah Yok: Bir Kadının Nazilere Karşı Cesur Mücadelesi ve Amerikan Rüyasının Acı Tatlı Yerine Getirilmesi (Here, There Are No Sarahs: A Woman's Courageous Fight Against the Nazis and Her Bittersweet Fulfillment of the American Dream).
Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarah Shainwald 24 Mayıs 1925'te doğdu ve o zamanlar Polonya'nın bir parçası olan ancak şimdi Ukrayna'nın o dönem Polonya'nın Varşova kentinin yaklaşık 320 km güneyinde,[1] ezici bir çoğunlukla Yahudi nüfusa sahip bir kasaba olan Luboml'de büyüdü.[2]
İkinci dünya savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
İkinci Dünya Savaşı 1939'da 14 yaşındayken patlak verdi. Molotof-Ribbentrop Paktı Polonya'yı Almanya ile Sovyetler Birliği arasında böldü ve memleketi Sovyet kontrolü altına girdi. İki yıl sonra Barbarossa Operasyonu, Luboml Yahudilerini bir Yahudi gettosuna girmeye zorladı. Sekiz bin Yahudi etkilendi. Cinsiyeti nedeniyle erkek kardeşinin partizan grubuna katılamayan Sarah, 1942-1943 kışında ailesi ve amcasıyla ormanda saklandı, hareket halindeydi ve aç, soğuk ve bitlerle kirli kaldı.[2][3]
Amcasının bölge hakkındaki bilgisi karşılığında, Sovyet partizanlar onları kabul ettiler ve Sarah'nın adını, kulağa daha Rusça gelmesi için Sonia olarak değiştirdiler.[4] Bir orman kampında yaşadılar ve sabotaj ve direniş eylemlerinde partizanlara katıldılar; 1944'te Kızıl Ordu'ya alındı.[2] Ailenin saklandığı dönemlerden birinde annesi tifüsten öldü.[2][5] Daha önce tıp eğitimi almamasına rağmen yaralılara yardım etti.[4]
Savaş sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Mayıs 1945'te ve savaşın sonunda, Luboml'a geri dönerek bir postanede çalıştı.[2] Aynı yıl, savaştan hemen sonra Chelm'de tanıştığı eski Polonyalı süvari subayı Isaak Orbuch ile evlendi.[2][3] Kasabasında yaşayan çoğu Yahudi olan 8.000 kişiden yalnızca 50'si hayatta kaldı.[2] Kızını doğurduğu Almanya, Frankfurt yakınlarındaki Zeilsheim'daki bir mülteci kampına taşındıktan sonra aile, Şubat 1949'da Orbuch'un oğlu Paul'ü doğurduğu New York'a taşındı.[2][4] Daha sonra ailesiyle birlikte Kuzey Kaliforniya'ya taşındı.[2]
Halka açık konuşmalarında deneyimlerini çeşitli forumlarda anlattı.[4] 2009'da Fred Rosenbaum'la birlikte yazdığı Here, There Are No Sarahs: A Woman's Courageous Fight Against the Nazis and Her Bittersweet Fulfillment of the American Dream adlı otobiyografisini yayınladı.[3]
Orbuch ölmeden önce Yahudi direnişinin boyutunu şöyle düşündü: "Herkesin savaşıp ormana çıkıp hayatta kalması mümkün müydü, hayır değildi. Kardeşim hayatta kalmadı, amcam hayatta kalmadı" ama yine de "gettodaki herkesin kendi yolunda savaştığını" hissetti.[1]
Orbuch, 30 Eylül 2018'de öldü.[1] Amerika Birleşik Devletleri,[1] Asya ve Avrupa da dahil olmak üzere dünyanın her yerinden ölüm ilanları aldı.[3]
Eserler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Here, There Are No Sarahs: A Woman's Courageous Fight Against the Nazis and Her Bittersweet Fulfillment of the American Dream. Gatekeeper Press, Columbus, 2009. 978-1-57143-130-1 (Fred Rosenbaum ile)
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "Sonia Orbuch". Jewish Partisan Education Foundation. 7 Aralık 2016. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2018.
- ^ a b c d e f g h i "Sonia Orbuch's Biography". Facing History and Ourselves. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2018.
- ^ a b c d Sonia Orbuch obituary. 1 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Times, 31 Ekim 2018. 6 Kasım 2018'de erişildi.
- ^ a b c d Sonia Orbuch, Bay Area woman who fought Nazis as a girl, dies at 93. 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carl Nolte, San Francisco Chronicle, 9 Ekim 2018. 6 Kasım 2018'de erişildi.
- ^ Cole, Tim (2016). Holocaust Landscapes. Londra: Bloomsbury. s. 52. ISBN 978-1-4729-0688-5.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sonia Orbuch ile video röportaj Nisan 2017 1 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
