Sadıh bey Ağabeyov

Sadıh bey Ağabeyov
Sadıh bey Ağabeyov
Kendi dilinde adı	Azerice: Sadıx bəy Ağabəyov
Doğum	Mehdi Bey Süleyman oğlu Hacınski; 15 Mart 1865; Göyçay, Rus İmparatorluğu
Ölüm	09 Ekim 1944 (79 yaşında); Lviv, Ukrayna SSC
Milliyet	Azerbaycanlı
Diğer ad(lar)ı	Sadık Bey Ağabeyzade; Muhammed Sadık Ağabeyzade
Mezun olduğu okul(lar)	Bakü Realnı Okulu; 2. Konstantinovskoe Askeri Okulu
Meslek	Asker, politikacı, polis
Etkin yıllar	1886-1944

Sadıh bey Ağabeyov (Azerice: Sadıx bəy Ağabəyov), Sadık Bey Ağabeyzade veya Muhammed Sadık Ağabeyzade (15 Mart 1865 - 9 Ekim 1944), Rus İmparatorluk Ordusu'nda Azerbaycanlı general ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nde Azerbaycanlı politikacı, Azerbaycan Polisinin kurucusu ve reformcusu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti İçişleri Bakan Yardımcısı, Tümgeneral, Oryantalist.^[1]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sadıh bey Ağabekov, 15 Mart 1865'te Bakü Guberniyası'nın Göyçay şehrinde doğmuştur. 1883'te Bakü Realnı Okulu'ndan mezun olduktan sonra Sankt-Peterburg'daki 2. Konstantinovskoe Askeri Okulu'na kaydolmuştur.

Askeri kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

1886'da Ağabeyov, Kafkasya'da podporuçik rütbesiyle hizmete başlamıştır. On yıl sonra, 1896'da sınavları başarıyla geçerek, Genelkurmay'daki St. Petersburg Doğu Dilleri Enstitüsü'ne kabul edilmiştir. Bu enstitüden mezun olduktan sonra 1899'da daha fazla askerlik hizmeti için Türkistan'a gönderilmiştir. 1913 yılında Sadıh bey hastalık nedeniyle tümgeneral rütbesinde ordudan emekli olmuştur. Türkistan'da askerliğini yaptığı dönemde ilim adamı-oryantalist olarak halk hikâyeleri, destanlar ve efsaneler topluyordu. Titanik çalışmalarının bir sonucu olarak Sadık bey, Buhara Emiri'nin kendisine özel bir diploma verdiği "Türkmen lehçesi" ders kitabını yayınlamıştır.

Sadıh bey, aktif askerlikten emekli olmuş ve hayatının geri kalanını memleketi Göyçay'da geçirmek için Azerbaycan'a dönmüştü. Ancak I. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra orduya geri dönmüş ve Kafkasya'da, ardından Ukrayna cephesinde muharebelerde savaşmıştır. 1916'de Ağabeyov bey Göyçay'a dönerek oradaki evinde yaşar.

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Hükûmeti'nin 23 Ekim 1918 tarihli kararı ile Sadıh bey, Azerbaycan İçişleri Bakan Yardımcısı olarak atanmıştır. 1919 yılı Ekim ayı başlarında Sadıh bey, hükûmet adına Batum'da Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'nın Kişisel Temsilcisi General James Harbort ile görüşmüştür. Sadıh bey, 4-10 Ekim tarihlerinde Cumhurbaşkanlığı elçisine eşlik etmiş ve kendisine bir koruma sağlamıştır. General Harbort Bakü'ye vardığında Hacı Zeynelabidin Tağıyev'in evini ziyaret etmiştir. Konuşmasında, Sadıh bey'in entelektüel potansiyeli yüksek bir adam olduğunu ve orduda bu kadar eğitimli ve ilginç bir adama hiç rastlamadığını kayfetmiştir. Görev süresi Aralık 1919'a kadar sürmüşdür. Sadıh bey, Azerbaycan'da kolluk sisteminin reformcusuydu.^[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "AXC hökumətinin generalı". Azadlıq. 31 Ocak 2013. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
^ "Azərbaycanın ilk polisi: Məhəmməd Sadıq bəy". yenisabah.az. 2 Temmuz 2020. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.

[1] "AXC hökumətinin generalı". Azadlıq. 31 Ocak 2013. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.

[2] "Azərbaycanın ilk polisi: Məhəmməd Sadıq bəy". yenisabah.az. 2 Temmuz 2020. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.

[1]

[2]