Kullanıcı:Bambi'nin annesi/deneme6

Mançu
满族
ᠮᠠᠨᠵᡠ
Toplam nüfus
	10.430.000; Dünya nüfusunun %0,15'i (tahmin); 10.410.585; Çin nüfusunun %0,78'i (tahmin)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Çin anakarası	10.410.585
Tayvan	12.000
Hong Kong	1.000
ABD	379
Diller
	Çince (özellikle Putonghua, Beijing Guanhua [en] ve Kuzeydoğu Guanhua [en]) · Mançuca
Din
	Mançu şamanizmi [en] · Budizm · Çin geleneksel dini · Roma Katolikliği · Dinsizlik
İlgili etnik gruplar
	Diğer Tunguz halkları

Mançu halkı (Mançuca: ᠮᠠᠨᠵᡠ; Mançuca telaffuz: [man.t͡ʃu]; Basitleştirilmiş Çince: 满族; Geleneksel Çince: 滿族; pinyin: Mǎnzú; "Mançu ırkı"), Çin'in etnik azınklarından biri ve Tunguz halklarının en büyüğüdür. Mançular, 10.401.585 kişilik bir nüfusla^[1] Çin'in en büyük üçüncü etnik grubunu ve Çuanglardan sonra en büyük ikinci etnik azınlığını oluştururlar.^[1] Mançular ile ata halkları olan Moheler [en] ve Curçenler, Çin tarihindeki Balhae, Kin ve Çing hanedanlıklarını kurmuş halklardır.^[5] Günümüz Çin'deki Mançu nüfusu Çin'in tüm idari bölümlerine dağılmış, fakat Kuzey ile Kuzeydoğu Çin'de en yoğunlaşmış hâldedir. En büyük Mançu nüfusunun bulunduğu idari bölüm Liaoning eyâletidir, fakat Hebei, Heilongjiang, İç Moğolistan, Jilin ve Pekin'de de 100 bini aşan Mançu nüfusları vardır. Çin çapında Mançu halkına adanmış çok sayıda yerleşim bulunmaktadır, örneğin Xinbin [en], Xiuyan [en], Qinglong [en], Fengning [en], Yitong [en], Qingyuan [en], Weichang [en],^[a] Kuancheng [en], Benxi [en], Kuandian [en] ve Huanren [en] özerk ilçeleri, Fengcheng ile Beizhen ilçe düzeyi şehirleri, ve 300'ü aşkın Mançu etnik beldesi [zh].^[6]

Ad[değiştir | kaynağı değiştir]

Mançu halk isminin kökenine ilişkin farklı görüşler mevcuttur, ve Çing Hanedanı üzerinde çalışan tarihçiler bu konuda henüz fikir birliğine ulaşmamıştır.^[7] Çing Hanedanı'nın resmî tarihî kayıtlarının derlendiği Mançuların Kökenleri Üzerine Araştırmalar [en] çalışmasına göre, bu isim, Maṅjuśrī (Sanskrit: मञ्जुश्री) bodhisattvasından kaynaklanır. Nitekim İmparator Qianlong, yazdığı şiirlerde bu bakış açısını desteklediğini göstermiş oldu.^[8] Bu sözcüğün önce Uygurcadan Moğolcaya, sonra da Moğolcadan Mançucaya girmiş olması mümkündür. Nurhaci Han, Çing Hanedanı'nın öncel devleti olan Jin Devleti [en]'ni kurarken bu devlete Manju gurun (Mançuca: ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡠᡵᡠᠨ), yani "Maṅjuśrī'nin toprakları" ismini verdi.^[9] Çing Hanedanı tarihçisi Meng Sen [zh], bu görüşü destekleyen bir metin araştırması yaptı, fakat Manju isminin, Ming devri ortasındaki Jianzhou Wei [zh]'nin komutanı Li Manzhu [zh] ile ilişkili olabildiğini de düşünür^[10] ve Manzhu'nun Jianzhou geleneğindeki "en saygın isim" (Çince: 最尊之称; pinyin: zuì zūn zhī chéng) olduğunu ileri sürmüştür. Meng Sen ayrıca Curçenlerin kendilerine "Maṅjuśrī halkı" (Çince: 文殊部族; pinyin: Wénshū bùzú) anlamında "Manju halkı" (Çince: 满洲部族; pinyin: Mǎnzhōu bùzú) tabirini atadıklarını aktardı.^[11]

Diğer uzmanlar Mançu isminin "man" ile "ju" kelimelerinin bir bileşimi olarak ortaya çıktığını düşünmektedir. Mançudada "man" (ᠮᠠᠩᡤᠠ) kuvvetli, "ju" (ᠵᡠ) ise "ok" anlamına gelir; bu açıdan "Mançu" isminin anlamı "güçlü yay ve ok" olarak yorumlanmıştır.^[12] Bunun dışındaki bazı diğer teoriler şunlardır: Fu Sinian [en]'in "Jianzhou teorisi" (建州说), Zhang Taiyan [zh]'in "Manshi teorisi" (满饰说),^[b] Sanjiro Ichimura [ja]'nın "ses kayması" teorisi (勿吉靺鞨音转说), Sun Wenliang'ın (孙文良) "Manzhe" (蔓遮说) ve "Manzhoujiang" (满洲江说) teorileri,^[c] vs.^[14]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Weichang [en], hem Mançu hem de Moğollara atanmıştır.
^ 满饰，古代九夷之一。《论语·子罕》：“子欲居九夷。”疏：“东有九夷：一玄菟、二乐浪、三高骊、四满饰、五凫更、六索家、七东屠、八倭人、九天鄙。”
^ 朝鲜学者徐居正在其著作《笔苑杂记》中记载朝鲜世祖李瑈曾与朝臣让宁谈及“满洲江野人”之事。是现有文献中最先记载“满洲”二字者，早于皇太极更改族名之时半个世纪。满洲江又译“蒲洲江”、“婆猪江”，是鸭绿江的支流之一^[13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d 《中国2010年人口普查资料（上中下）》，国务院人口普查办公室编，中国统计出版社，2012年1月，ISBN 978-7-5037-6507-0}}
^ 翁福祥. "台灣滿族的由來暨現況". 中华民国满族协会. 2017-05-02 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2017-12-04.
^ 中国人民大学 (1997). "民族研究" (1-12): 21.
^ "Census: Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (PDF) (İngilizce). ABD Nüfus Sayımı Bürosu. 2000. Erişim tarihi: 2017-12-04.
^ 孟森 2010, s. 7-8
^ 满族简史编写组 2009, ss. 206-207
^ 阎崇年 2008, s. 49
^ 孟森 2006, s. 6
^ 杉山正明 & 黄美蓉译 2013, s. 389-391
^ 孟森 2006, ss. 4-5
^ 孟森 2006, s. 5
^ 《族称manju词源探析》，长山作，刊载于《满语研究》2009年第01期
^ 《笔苑杂记》，徐居正撰}}。
^ 《满洲名称之种种推测》，冯家升作，《东方杂志》30卷第17号}}{{refTag|1=《“满洲”名称考述》，滕绍箴撰，《民族研究》1996年4月

[6] Weichang [en], hem Mançu hem de Moğollara atanmıştır.

[14] 满饰，古代九夷之一。《论语·子罕》：“子欲居九夷。”疏：“东有九夷：一玄菟、二乐浪、三高骊、四满饰、五凫更、六索家、七东屠、八倭人、九天鄙。”

[16] 朝鲜学者徐居正在其著作《笔苑杂记》中记载朝鲜世祖李瑈曾与朝臣让宁谈及“满洲江野人”之事。是现有文献中最先记载“满洲”二字者，早于皇太极更改族名之时半个世纪。满洲江又译“蒲洲江”、“婆猪江”，是鸭绿江的支流之一^[13]

[2010人口普查-1] 《中国2010年人口普查资料（上中下）》，国务院人口普查办公室编，中国统计出版社，2012年1月，ISBN 978-7-5037-6507-0}}

[中华民国满族协会-2] 翁福祥. "台灣滿族的由來暨現況". 中华民国满族协会. 2017-05-02 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2017-12-04.

[3] 中国人民大学 (1997). "民族研究" (1-12): 21.

[census2000-4] "Census: Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (PDF) (İngilizce). ABD Nüfus Sayımı Bürosu. 2000. Erişim tarihi: 2017-12-04.

[5] 孟森 2010, s. 7-8

[简史206207-7] 满族简史编写组 2009, ss. 206-207

[明亡清兴六十年49-8] 阎崇年 2008, s. 49

[9] 孟森 2006, s. 6

[10] 杉山正明 & 黄美蓉译 2013, s. 389-391

[11] 孟森 2006, ss. 4-5

[12] 孟森 2006, s. 5

[13] 《族称manju词源探析》，长山作，刊载于《满语研究》2009年第01期

[15] 《笔苑杂记》，徐居正撰}}。

[17] 《满洲名称之种种推测》，冯家升作，《东方杂志》30卷第17号}}{{refTag|1=《“满洲”名称考述》，滕绍箴撰，《民族研究》1996年4月

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[b]

[c]

[14]

[13]