Allison Balfour

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Allison Balfour
insan
cinsiyetikadın Değiştir
soyadıBalfour Değiştir
doğum yeriOrkney Adaları Değiştir
ölüm tarihi15 Aralık 1594 Değiştir
ölüm yeriGallow Ha' Değiştir
ölüm şekliidam cezası Değiştir
ölüm nedeniBoğma, Yakarak öldürme Değiştir
suçuCadı Değiştir
adli cezasıidam cezası Değiştir
mesleğişifacı Değiştir
ikametiStenness Değiştir
etnik grubuİrlandalılar Değiştir
suçlamaCadı Değiştir
manner of inhumane treatmentstocks, cashielaws Değiştir
photo of road leading to sea loch with hills in the background
Allison Balfour, İrlanda'da, Orkney anakarasındaki Stenness bölgesinde yaşıyordu.

Allison Balfour ya da Margaret Balfour[a] (ö. Kirkwall, 16 Aralık 1594), cadı olduğu öne sürülen ve bu yüzden ölüm cezasına çarptırılarak öldürülen bir İskoçtur. 1594'te gerçekleştirilen cadılık davası, kendisinden en çok bahsedilen İskoç büyücülük vakalarından biridir. Balfour'un yaşadığı İskoçya'nın Orkney Adaları'ndaki Stenness bölgesinde, o dönem yürürlükte olan 1563 İskoç Cadılık Yasası'na göre büyücülük, ölüm cezası gerektiren bir suçtu.

Balfour'un 1594 yılında gerçekleştirilen mahkemesi esnasında bölgenin yönetimi, Orkney'in 2. Earl'ü Patrick Stewart'taydı. Patrick Stewart, küçük kardeşlerinin, özellikle de Carrick Kontu John Stewart'ın kendisini öldürmek için komplo kurduklarını düşünmekteydi. John'un hizmetkarlarından biri olan ve on bir gün boyunca işkence gördükten sonra Balfour'un da komplocuların arasında yer aldığını itiraf eden ve onu suçlayan Thomas Paplay'in elinde zehir bulunduğunu fark etti.

Paplay infazından hemen önce itirafını geri çekmiş olsa da, Balfour ve ailesi, bir itiraf alınana kadar işkence gördükleri Kirkwall'a nakledildi. Balfour yargılandı, büyücülükten suçlu bulundu ve ölüm cezasına çarptırıldı. Tıpkı Paplay'in yaptığı gibi, 16 Aralık 1594'teki infazından hemen önce Balfour da itirafını geri çekti, masum olduğunu alenen ilan etti ve kendisine ve aile üyelerine yapılan işkenceleri anlattı. 16 Aralık 1594'te Kirkwall'daki Gallow Ha''da idam edildi.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Orkney adalıları, büyücülüğün, afsunculuğun ve doğaüstü yaratıkların geniş bir yelpazede yorumlandığı eski bir geleneğe sahiptiler.[5] Büyülü güçler genel yaşam tarzının bir parçası olarak kabul ediliyordu ve sorgulanmıyordu.[6] İskoçya'da cadı avları yaklaşık olarak 1550 yılında başladı;[6] İskoç Kraliçesi Mary'nin parlamentosu, 1563 yılında İskoç Büyücülük Yasası'nı kabul etti,[7] bu yasaya göre cadılık suçunun cezası ölüm cezası olarak belirlendi.[8] Orkney takımadaları 1611'e kadar resmi olarak Norveç yasalarına tabi olmuştu,[9] ancak 1468'den sonra[10] İskoç kontlarının kanunları altında yönetilmeye başladı.[11] Kara Patie olarak bilinen Orkney'nin 2. Kontu Patrick Stewart, ilk cadı davaları sırasında, 1594'te, adaların kontrolünü ele geçirdi.[12] Stewart ailesinin üyeleri arasında anlaşmazlıklar görülmekteydi: Patie ile babası arasında gerginlikler yaşanmaktaydı[12] ve Patie küçük kardeşlerine, özellikle de kendisini öldürmek istediğine ikna olduğu Carrick Kontu John Stewart'a karşı özel bir düşmanlık beslemekteydi.[13] Patie, John'un hizmetkarı Thomas Paplay'in elinde zehir bulmuştu.[4] Paplay, bir itirafta bulunana kadar on bir gün boyunca işkence gördü,[14] itiraflarında Allison Balfour'un da komplocuların arasında bulunduğunu söyledi.[15] İnfazından hemen önce itirafını geri çekti.[16]

1612'den önce Orkney'deki cadı duruşmalarıyla ilgili çok az bilgi mevcuttur,[9] yine de Balfour'un mahkûmiyetinin ayrıntıları Julian Goodare tarafından "İskoçya'nın en sık alıntılanan cadı davalarından biri" olarak tanımlanmıştır.[17][2] Balfour, İrlanda olarak bilinen Stenness bölgesinde[3][b] 81 yaşındaki[1] eşi Taillifeir ve çocukları ile birlikte yaşıyordu.[18] Ünlü bir şifacı olduğu için,[18] Stewart tarafından kendisini öldürmeyi planlayan Kara Patie'ye, kardeşlerine ve arkadaşlarına en iyi büyünün nasıl yapılacağı konusunda tavsiye istendi.[19] Gerçekleştiği iddia edilen birkaç istişarenin ilki Ekim 1593'te gerçekleşti,[18] sonuçları bilinmemekle birlikte Kara Patie görünürde hiçbir kötü etkiye maruz kalmadı.[19] Yine de, Balfour tutuklandı ve Aralık 1594'te yargılanmak üzere Kirkwall'a gönderildi.[19][20]

Dava tamamen Patie'nin otoritesine dayandırıldığı için alışılmadıktı, oysa İskoç cadı mahkemelerinin çoğunda bir adli yargı komisyonunun bulunması gerekiyordu.[2] Cadı mahkemelerinin çoğu, mahkûmların da hapsedilmiş olabileceği Aziz Magnus Katedrali'nde gerçekleştirildi,[21] ancak Balfour Kirkwall Kalesi'nde tutuldu.[3] Orkneyli tarihçi Ernest Marwick işkencelerin bu katedralde gerçekleştirilmiş olabileceğini ifade etmiştir.[19] Balfour, iki gün boyunca Patie'nin yakın arkadaşı Orphirli papaz Henry Colville tarafından sorguya çekildi. [22]

İşkenceler[değiştir | kaynağı değiştir]

Henry Colville, Patie'nin, kardeşi John Stewart'a karşı harekete geçebilmesini sağlamak için Balfour'dan yeterli delil elde etmeye çalıştı.[19] Balfour, Colville'in "sorgulayıcı ve ruhani rahatlatıcı" rollerini üstlendiği kırk sekiz saatlik süre boyunca acımasız işkencelere maruz kaldı.[23] Balfour'un bacakları, kurbanların bedenlerini yanmaya başlayana kadar kızdırabilen[24] demirden yapılmış bir alet olan caschielawes denen bir aletle sarıldı.[3] Balfour işkenceler sırasında bilincini her kaybettiğinde, bu birkaç kez gerçekleşmişti, ayılana kadar alet çıkarılırdı ve ayıldıktan sonra işkenceler devam ederdi.[3] Balfour masumiyetini ikrara devam edince, Colville yönünü Balfour'un kocasına, oğluna ve yedi yaşındaki kızına yöneltti.[1][24] Balfour'un kocası olan Taillifeir, Balfour'un gözleri önünde, tam olarak ne tür bir alet olduğu bilinmeyen lang irons adlı aletle işkence gördü.[24] Marwick onları kelepçe olarak tanımlarken[3] tarihçi Sigurd Towrie[25] bunları kurbanların vücuduna 700 pound (320 kg) ağırlığında taş yerleştirerek sıkıştırma dayalı bir yöntem olarak niteler.[1] Balfour bir itirafta bulunmayınca oğlunun bacaklarının demirden bir çizmeye geçirilmesini izlemek zorunda kaldı.[26] Balfour'un dizinden bileğine kadar uzanan bu alete büyük bir çekiçle elli yedi kez vuruldu.[3] Çizmeler kas ve kemikler üzerinde şiddetli ezilme ve sakatlıklara yol açtı.[3]

Colville, Balfour'un kızına işkence yapmaya başlayınca Balfour kırılma noktasına ulaştı.[26] Colville küçük kızın ellerini pinniewinkles olarak da adlandırılan kelebek vidalarının arasına yerleştirdi[26] ve onun parmaklarını ezmeye başladı.[1] Colville, Balfour'a suçunu itiraf ederse idam edilmeyeceği konusunda güvence verdi.[19] Balfour çocuğuna acıyıp merhamet gösterdi ve sonunda Colville, mahkemenin onu mahkûm edebilmesine yetecek kadar suçu itiraf etmesini sağladı.[19]

İnfaz ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Colville'in taahhüdüne rağmen, Balfour büyücülük kullanarak cinayete komplo kurmaktan suçlu bulundu ve boğulmaya ve yakılmaya mahkûm edildi.[19][27] 16 Aralık 1594'te[c] Balfour, infaz edilmek üzere Kirkwall'daki Gallow Ha''ya[d] götürüldü.[31] Boğulmadan önce, Balfour'dan tasdik için Colville dahil olmak üzere beş papazın ve toplanan kalabalığın önünde bir açıklama yapması istendi; Balfour itirafını yenilemek yerine masum olduğunu ilan etti ve kendisine ve çocuklarına daha fazla işkence yapılmasını istemediği için itirafta bulunduğunu ifade ederek itirafını geri çekti.[1][19] Balfour'un cezasının yürürlüğe girmesinden hemen önce, Stenhouse Lairdi Patrick Bellenden'i de komploya dahil etmek için de girişimlerde bulunuldu; Laird'in Balfour'a verdiği bir balmumu parçası hakkında sorular soruldu.[33] Bu balmumu, Balfour tutuklandığında çantasından çıkarılmıştı ve sorgulayıcıları bunun kukla yapımında kullanılacağını düşünmüştü.[33] Balfour balmumunu Lady Bellenden'in koliğine bir tedavi üretmek amacıyla taşıdığını belirterek iddiaları reddetti.[33]

Patie ile kardeşleri arasında uzun süredir devam eden gerginlik durmaksızın devam etti;[13] 24 Haziran 1596'da Carrick Kontu John Stewart, Edinburgh'daki yüksek mahkemede Balfour ile birlikte kardeşi Patie'yi zehirlemek için entrikalar yapmakla suçlandı.[33][34] John Stewart, itirafını geri çektiğini ve itirafın işkence altında alındığı için göz ardı edilmesi gerektiğini iddia ederek kendini savundu.[34] Suçsuz bulundu.[31]

Colville, Patie'yi desteklemeye devam etti ve 1595'te Patie'nin vekili olarak atandı.[33] John Stewart'ın beraatinden üç hafta sonra, Colville, Shetland'daki Nesting'de Patie adına iş yapmaya başladı.[19] Stewart, çeşitli nedenlerden ötürü Colville'i hor gören bir grup arkadaşıyla birlikte Montrose'dan Shetland'a doğru yelken açtı ve yolları üzerindeki Orkney'de malzemelerini takviye ettiler.[35] Shetland'daki Tingwall'da karaya indiler ve karadan Colville'in kaldığı yere doğru ilerlediler.[35][36] Temmuz 1596'da, dönem kaynaklarında "en rezil, en acımasız, en merhametsiz" bir cinayet olarak addedilen Colville'in öldürülmesi suçunu grubun hangi üyesinin işlediği bilinmese de,[35] o yıl 14 Ekim'de Stewart cinayetten yargılandı ve bir kez daha beraat etti.[36] William Stewart ile John Stewart'ın çalışanlarından biri olan Gilbert Pacock,[e] bu tarihten önce cinayeti işledikleri gerekçesiyle başları kesilerek idam edildi.[35][36][f]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ İlk adı için çeşitli yazımlar kullanılır: Alesoun;[1] Alison;[2] Alysoun;[3] ve alternatif olarak Margaret.[4]
  2. ^ Bu, Balfour'un yanlışlıkla İrlandalı olarak listelenmesiyle ilgili olan bazı karışıklıklara yol açtı.[1]
  3. ^ Kesin tarih tartışmalıdır: Linton 16 Aralık[28] tarihini verirken Ewan, Innes & Reynolds[18] da aynı görüşü paylaşır; ancak Towrie 15 Aralık tarihini verir;[1] Marwick ise kesin bir tarih vermez. Antikacı Robert Pitcairn tarafından yazılan İskoç mahkemelerinin ayrıntılarında, Balfour'un infazı "Aralık 1594 faxtene günü" olarak kaydedilmiştir."[29]
  4. ^ Gallow Ha' için farklı adlar verilir: Pitcairn tarafından Heding Hill;[29] Marwick ve Towrie tarafından Heiding Hill[3][1] kullanılırken Marwick, yayınlarının bir diğerinde sadece Gallow Hill terimini kullanır;[30] ve Willumsen Hedding Hill olarak yazar.[31] (now itibarıyla) Clay Loan olarak adlandırılan bir sokağın başında yer alır.[3][32]
  5. ^ Akademisyen Peter Anderson[37] Pacock'u Peacock olarak kaydeder[36]
  6. ^ Alternatif bir teoriye göre, Colville'in suikastçıları, toprakları Patie adına Colville tarafından ele geçirilen Sinclair ailesinden erkeklerdir; Anderson bu fikri "saf fantezi" olarak reddederken,[36] Marwick "olası olmayan" olarak niteler.[35]

Alıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i "The torture of Alesoun Balfour". Sigurd Towrie. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016. 
  2. ^ a b c Goodare (2002), s. 248
  3. ^ a b c d e f g h i j Marwick (1991), s. 373
  4. ^ a b Steuart (1905), s. 440
  5. ^ Marwick (1991), s. 333
  6. ^ a b Goodare (2001), s. 644
  7. ^ Marwick (1991), s. 345
  8. ^ Booth (2008), s. 61
  9. ^ a b Marwick (1991), s. 347
  10. ^ "Vikings, Orkney and Shetland". Education Scotland. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016. 
  11. ^ Willumsen (2013), s. 151
  12. ^ a b Anderson, Peter D. (2004). "Stewart, Patrick, second earl of Orkney (c.1566/7–1615)". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/26500.  Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir
  13. ^ a b Anderson (2012), s. 161
  14. ^ Chambers (1859), s. 273
  15. ^ Thomson (2008), s. 278
  16. ^ Steuart (1905), s. 441
  17. ^ "About our staff, Julian Goodare". University of Edinburgh. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016. 
  18. ^ a b c d Ewan, Innes & Reynolds (2006), s. 23
  19. ^ a b c d e f g h i j Marwick (1991), s. 404
  20. ^ Ewan, Innes & Reynolds (2006), s. 24
  21. ^ Marwick (1991), s. 348
  22. ^ Marwick (1991), ss. 403–404
  23. ^ Marwick (1991), ss. 373, 404
  24. ^ a b c Froude (1868), s. 185
  25. ^ Reynolds, J (17 Ocak 2002), "Grandmother was serial killer", The Scotsman 
  26. ^ a b c Froude (1868), s. 186
  27. ^ Ewan, Innes & Reynolds (2006), ss. 23–24
  28. ^ Linton (1861), s. 35
  29. ^ a b Pitcairn (1833), s. 376
  30. ^ Marwick (2000), s. 49
  31. ^ a b c Willumsen (2013), s. 162
  32. ^ Asset Management sub committee, 2 June 2016 (PDF), Orkney Islands Council, 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi 
  33. ^ a b c d e Anderson (2012), s. 162
  34. ^ a b Sharpe (1884), s. 84
  35. ^ a b c d e Marwick (1991), s. 405
  36. ^ a b c d e Anderson (2012), s. 163
  37. ^ "Peter Anderson". Birlinn. 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2016. 

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Anderson, Peter (2012), The Stewart Earls of Orkney, Birlinn, ISBN 978-1-904607-46-5 
  • Booth, Roy (2008), "Standing Within The Prospect Of Belief Macbeth, King James, And Witchcraft", Newton, John; Bath, Jo (Ed.), Witchcraft and the Act of 1604, ISBN 978-9-0041-6528-1 
  • Chambers, Robert (1859), Domestic Annals of Scotland, 1, Chambers 
  • Ewan, Elizabeth; Innes, Sue; Reynolds, Sian (2006), The Biographical Dictionary of Scottish Women: From the Earliest Times to 2004, Edinburgh University Press, ISBN 978-0-7486-1713-5 
  • Froude, James Anthony (1868), Short Studies on Great Subjects, Longmans Green 
  • Goodare, Julian (2001), "Witch-hunts", Lynch, Michael (Ed.), The Oxford Companion to Scottish History, Oxford University Press, ISBN 0-19-211696-7 
  • Goodare, Julian (2002), "The framework for Scottish witch-hunting in the 1590s", Scottish Historical Review, 81 (212), ss. 240-250, doi:10.3366/shr.2002.81.2.240 
  • Linton, E. Lynn (1861), Witch Stories, Chapman and Hall 
  • Marwick, Ernest Walker (1991), Robertson, John D. M. (Ed.), An Orkney anthology: the selected works of Ernest Walker Marwick, Scottish Academic Press, ISBN 978-0-7073-0574-5 
  • Marwick, Ernest W. (2000) [1975], The Folklore of Orkney and Shetland, Birlinn, ISBN 978-1-84158-048-7 
  • Pitcairn, Robert (1833), Ancient Criminal Trials in Scotland, 1, Maitland club 
  • Sharpe, Charles Kirkpatrick (1884), A historical account of the belief in witchcraft in Scotland, Hamilton, Adams & Co. 
  • Steuart, A. Francis (1905), Paul, James Balfour (Ed.), The Scots Peerage, 2, David Douglas 
  • Thomson, William P. L. (2008), The New History of Orkney, Birlinn, ISBN 978-1-84158-696-0 
  • Willumsen, Liv Helene (2013), Witches of the North: Scotland and Finnmark, BRILL, ISBN 978-90-04-25292-9 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Allison_Balfour&oldid=32720715" sayfasından alınmıştır