İçeriğe atla

Mitokondriyal ribozom

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Diğer mitokondriyal yapılarla beraber mitokondriyal DNA'yı (mtDNA dairesel) ve mitokondriyal ribozomları gösteren bir diyagram

Mitokondriyal ribozom veya mitoribosome, mtDNA'larda kodlanmış olan mitokondriyal mRNA'ların translasyonunu gerçekleştiren, riboprotein yapısında bir protein kompleksidir. Mmitokondri içerisinde aktiftir. Mitoribozomlar, sitoplazmik ribozomlar gibi iki alt birimden oluşur - büyük (mtLSU) ve küçük (mt-SSU).[1] Ancak rRNA / protein oranı sitoplazmik ribozomlardan farklıdır. Mitoribozomlar, birkaç spesifik proteinden ve daha az rRNA'dan oluşur.[1]

İşlev[değiştir | kaynağı değiştir]

Mitokondri, mayada yaklaşık 1000 protein ve insanlarda 1500 protein içerir. Bununla birlikte, maya ve insanlarda sırasıyla sadece 8 ve 13 protein mitokondriyal DNA'da kodlanmıştır. Mitokondriyal proteinlerin çoğu sitoplazmik ribozomlar aracılığıyla sentezlenir.[2] Özellikle Elektron taşıma zincirindeki anahtar proteinler mitokondride translasyona uğrar.[3][4]

Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Memeli mitoribozomları, birlikte bir 55S mitoribozom oluşturan küçük 28S ve büyük 39S alt birimlerine sahiptir.[5][6] Bitki mitoribozomları, birlikte bir 78S mitoribozom oluşturan küçük 33S ve büyük 50S alt birimlerine sahiptir.[5][6]

Hayvan mitoribozomlarında yalnızca iki rRNA bulunur, 12S (SSU) ve 16S (LSU), her ikisi de daha büyük homologlarına kıyasla oldukça küçüktür.[5] Çoğu ökaryot, 5S mitoribozomal RNA kullanır, hayvanlar, mantarlar, alveolatlar ve öglenozoanlar istisnadır.[7] Bir Mt-tRNA'yı (omurgalılarda Val) birlikte seçen hayvanlarda, eksik bir 5S'nin bıraktığı boşluğu doldurmak için çeşitli yöntemler evrimleşmiştir.[5][8]

genler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mitokondriyal ribozomal protein terminolojisi genellikle bakterilerinkine benzer, ancak mitokondriye özgü proteinler için ekstra sayılar kullanılır. (Adlandırma hakkında daha fazla bilgi için, bkz. Ribosomal protein § Table of ribosomal proteins .)

  • MRPS1, MRPS2, MRPS3, MRPS4, MRPS5, MRPS6, MRPS7, MRPS8, MRPS9, MRPS10, MRPS11, MRPS12, MRPS13, MRPS14, MRPS15, MRPS16, MRPS17, MRPS18, MRPS19, MRPS20, MRPS21, MRPS22, MRPS23, MRPS24, MRPS25, MRPS26, MRPS27, MRPS28, MRPS29, MRPS30, MRPS31, MRPS32, MRPS33, MRPS34, MRPS35
  • MRPL1, MRPL2, MRPL3, MRPL4, MRPL5, MRPL6, MRPL7, MRPL8, MRPL9, MRPL10, MRPL11, MRPL12, MRPL13, MRPL14, MRPL15, MRPL16, MRPL17, MRPL18, MRPL19, MRPL20, MRPL21, MRPL22, MRPL23, MRPL24, MRPL25, MRPL26, MRPL27, MRPL28, MRPL29, MRPL30, MRPL31, MRPL32, MRPL33, MRPL34, MRPL35, MRPL36, MRPL37, MRPL38, MRPL39, MRPL40, MRPL41, MRPL42
  • rRNA: MT-RNR1, MT-RNR2, MT-TV (mitokondriyal)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Alexey Amunts (2015). "Ribosome. The structure of the human mitochondrial ribosome". Science. 348 (6230): 95-98. doi:10.1126/science.aaa1193. PMC 4501431 $2. PMID 25838379. 
  2. ^ Wenz (2015). "Cooperation of protein machineries in mitochondrial protein sorting". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular Cell Research. 1853 (5): 1119-1129. doi:10.1016/j.bbamcr.2015.01.012. ISSN 0167-4889. PMID 25633533. 
  3. ^ Johnston (2016). "Evolutionary Inference across Eukaryotes Identifies Specific Pressures Favoring Mitochondrial Gene Retention". Cell Systems. 2 (2): 101-111. doi:10.1016/j.cels.2016.01.013. ISSN 2405-4712. PMID 27135164. 
  4. ^ Hamers (2016). "Why do our cell's power plants have their own DNA?". Science. doi:10.1126/science.aaf4083. ISSN 0036-8075. 
  5. ^ a b c d Basil J. Greber (2015). "Ribosome. The complete structure of the 55S mammalian mitochondrial ribosome". Science. 348 (6232): 303-308. doi:10.1126/science.aaa3872. PMID 25837512.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "GreberBieri2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ a b Stahl, Philip D., (Ed.) (1 Ocak 2016), "The Protein Biosynthetic Machinery of Mitochondria", Encyclopedia of Cell Biology (İngilizce), Waltham: Academic Press, ss. 545-554, doi:10.1016/b978-0-12-394447-4.10066-5, ISBN 978-0-12-394796-3, 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Kasım 2020  Birden fazla editör-name-list parameters kullanıldı (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ Valach (Dec 2014). "Widespread occurrence of organelle genome-encoded 5S rRNAs including permuted molecules". Nucleic Acids Res. 42 (22): 13764-13777. doi:10.1093/nar/gku1266. PMC 4267664 $2. PMID 25429974. 
  8. ^ Brown (Nov 2014). "Structure of the large ribosomal subunit from human mitochondria". Science. 346 (6210): 718-722. doi:10.1126/science.1258026. PMC 4246062 $2. PMID 25278503. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mitokondriyal_ribozom&oldid=30855264" sayfasından alınmıştır