Luiza Pesjak
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Luiza Pesjak | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 12 Haziran 1828 Ljubljana |
| Ölüm | 31 Mart 1898 (69 yaşında) Ljubljana |
| Vatandaşlık | Avusturya-Macaristan |
Luiza Pesjak veya Lujiza Pesjakova (12 Haziran 1828 - 31 Mart 1898) Sloven bir yazar, şair ve çevirmendir. Slovenya'da bir roman yazan ilk kadındır.[1]
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Pesjak, avukat Blaž Crobath'ın kızı olarak 12 Haziran 1828'de Ljubljana Alojzija Crobath'da dünyaya geldi. Fröhlich Enstitüsü'nde France Prešeren dahil yerel öğretmenler tarafından eğitim gördü. Pesjak, yazışmalar yaptığı Stritar, Gregorčič ve Levstik ile tanıştı. O dönemde okumaya, tiyatroya ve operaya gitmenin yanı sıra seyahat etmeye ve sosyal olmaya önemli bir zaman ayırdı. Slovenya'nın ilk romancılarından biriydi, 1887'de Beata'nın günlüğü adlı eserini yazdı ve şiir, oyun ve Gorenjski slavček için opera libretto yazdı. Pesjak, çalışmalarına güçlü bir vatanseverlik mesajı ekledi. Eserleri hem Slovenya'da hem de Almanya'da yayınlandı. O zamanlar Slovence bilmediği için ilk eserleri Almancaydı.[2][3][4][5][6][7]
Pesjak, 3 Ekim 1848'de girişimci Simon Pesjak ile evlendi. Helena, Louise, Mary, Ida ve Emma adlarında beş kızları vardı. Aile Almanca ve Fransızca konuşmasına rağmen, 1860 yılında Avusturya İmparatorluğu'nda sivil ve siyasi özgürlükler tanıyan bir anayasanın yürürlüğe girmesinden sonra kızları için yerel bir öğretmen aldı. Bundan sonra Pesjak da Slovenceyi öğrendi ve bu dilde yazmaya başladı. Yerel dili öğrenmeyi teşvik etmeye ve şiirleri ona çevirmeye başladı. Almanca, İngilizce, İtalyanca, Çekçe ve Fransızca çeviriler yaptı ve birkaç dergide yayınlandı. Pesjak'ın romanını kendi koşullarıyla yayınlaması on yıl sürdü, ancak sonunda 1887'de başarılı oldu. Daha sonraki yaşamında mali istikrarı azaldı ve Pesjak neredeyse unutulmuş bir şekilde yaşadı. 1897'de Podbrezje'deyken felç geçirdi ve Mart 1898'de öldü.[3][6][8][9]
Almanca formu verilmiş adı "Luiza Pesjakova" adına bir caddeye ismi verildi ve Yugoslavya pulunda yer aldı. Portresi, Slovenya Ulusal Galerisi'ndedir ve koleksiyonun en popüler resimlerden biri durumdadır.[6][10][11]
Bibliyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
- Şarkılar
- Kar ljubim - Ne severim (1864)
- Vijolice - Menekşeler (1885)
- Nesir
- Očetova ljubezen - Babanın Sevgisi (ilk eser, 1864)
- Dragotin (SG, 1864)
- Rahela (LMS, 1870)
- Beatin dnevnik - Beata'nın Günlüğü (1887)
- Drama
- Svitoslav zajček (1865)
- Slovenija Vodniku - Slovenya Rehberi (1866)
- Na Koprivniku - Koprivnik'te (1872)
- Opera libretto
- Gorenjski slavček (1872)
- Otobiyografi
- Iz mojega detinstva - Benim çocukluğumdan
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Tonra, Justin. "Distant Reading Recommends: Beatin dnevnik (Beata's Diary) by Luiza Pesjak. – Distant Reading for European Literary History". 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Uspel življenjski načrt Luize Pesjak". Dnevnik (Slovence). 6 Ekim 2019. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ a b Slovenska akademija znanosti. "Pesjakova, Luiza (1828–1898)". Slovenska biografija (Slovence). 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Aforizmi". dLib.si (Boşnakça). 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Pripovedna besedila slovenskih pisateljic - sodobnic Zofke Kveder". dLib.si (Slovence). 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ a b c "Prvi interaktivni multimedijski portal, MMC RTV Slovenija". RTVSLO.si (Slovence). 17 Haziran 2012. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Luiza Pesjakova". lit.ijs.si. 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ De Haan, F.; Bucur, M.; Daskalova, K. (2008). Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History. Berghahn Books, Incorporated. s. 33. ISBN 978-1-84545-634-4. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ Petrović, J. (2018). Women's Authorship in Interwar Yugoslavia: The Politics of Love and Struggle. Springer International Publishing. s. 117. ISBN 978-3-030-00142-1. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "National Gallery of Slovenia". National Gallery of Slovenia. 15 Haziran 2020. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
- ^ "Razstava za Bežigradom: od 1623 ulic v Ljubljani le 48 poimenovanih po ženskah". Dnevnik (Slovence). 10 Şubat 2017. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2020.
