İçeriğe atla

Frye Yangını

Koordinatlar: 32°44′06″N 109°52′19″W / 32.735°K 109.872°B / 32.735; -109.872
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Frye Yangını
Four firefighters standing next to a hose, watching the Frye Fire, June 17, 2017
Frye Yangını yakınında bir yangın söndürme ekibi, 17 Haziran 2017
KonumGraham County, Arizona, Amerika
Koordinatlar32°44′06″N 109°52′19″W / 32.735°K 109.872°B / 32.735; -109.872
İstatistikler
Hasar26.000.000 $
Tarih7 Haziran - 1 Eylül 2017
Yanan alan19,604 ha; 0,19604 km2 (48,443 akre)
SebepYıldırım düşmesi
Harita
Arizona üzerinde Frye Yangını
Frye Yangını
Amerika Birleşik Devletleri üzerinde Frye Yangını
Frye Yangını

Frye Yangını, 7 Haziran - 1 Eylül 2017 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletine bağlı Graham County'de 19,604 ha (48,443 akre) alanı yakan bir orman yangınıdır. Yangın, Coronado Ulusal Ormanı içinde yer alan Graham Dağı'na düşen bir yıldırım ile çıktı ve 12 Temmuz'da kontrol altına alınana kadar hızla yayıldı. Yangın, üç binayı yaktı ve Graham Dağı Uluslararası Gözlemevini kısa süreliğine tehdit etti. Kontrol altına alınması ve söndürülmesi 26 milyon dolara mal oldu ve 800'den fazla itfaiyeci yangın söndürme faaliyetlerine katıldı. Ölen olmadı ancak 63 itfaiyeci boğaz enfeksiyonu salgını nedeniyle karantinaya alındı.

Temmuz 2017'den sonra muson yağmurları, Frye Yangını'nın dağ yamaçlarındaki kalıntılarını temizledi. Yağmur suyu, kül ve oluşan bu kalıntılar, dereleri tıkamış ve Graham Şehrin'deki altyapıya zarar verdi. Yangın, özellikle nesli tükenmekte olan Graham Dağı kızıl sincabını etkiledi.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Orman yangınları, Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'nin ekolojik döngüsünün doğal bir parçasıdır.[1]:1–6 Frye Yangını, 2017 yılında Arizona'da toplamda 173,838 ha (429,564 akre) alanı etkileyen 2.321 orman yangınından biriydi.[2] Arizona eyalet hükûmeti "normal" bir sezon beklentisi içerisindeydi ancak yüksek sıcaklıklar, düşük nem ve alev almaya müsait bol miktarda ot, eyaletin güney otlaklarında yüksek yangın potansiyeli olan bir sezon ortaya çıkardı.[3] Ağustos 2017 itibarıyla 2011'den beri tüm sezonları geçecek miktarda arazi yanmış bulunmaktaydı.[4] Mayıs 2018'de Kuzey Arizona Üniversitesi Ekolojik Restorasyon Enstitüsü, Arizona ve New Mexico'daki 2017 orman yangını sezonuna ilişkin bir çalışma yayınladı ve Arizona'da önceki on yılın ortalamasından daha fazla alanın yandığını gözlemledi. Çalışmada on tanesi Arizona'da olmak üzere on bir yangın incelendi ve bunların arasında Frye Yangını da yer aldı.[5]:1

Yangın[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Haziran 2017'de, 2004'ten bu yana yanmamış olan Coronado Ulusal Ormanı ve Graham, Arizona'daki Graham Dağı'ndaki şaporal bir alana yıldırım isabet etti.[5]:5–6[6]  9 Haziran itibarıyla 6,1-8,1 ha (15-20 akre) alan yanıyordu ve alevler Frye Mesa Rezervuarına doğru ilerlemekteydi.[7] Orman Servisi (USFS) yangın yakınındaki patikaları kapattı ve arazi koşullarının zorlaştırdığı söndürme çalışmalarını başlattı.[8] Yanan alan 13 Haziran itibarıyla 250 ha (630 akre), 18 Haziran itibarıyla 2.552 ha (6.305 akre) oldu.[9][10][11] USFS, 19 Haziran'da Coronado Ulusal Ormanı içindeki Pinaleño Dağları'ndaki tüm kamp alanlarını ve patikaları kapattı.[12]

18 Haziran'dan itibaren 300'den fazla itfaiyeciden oluşan bir kuvvet Frye Yangınının Graham Dağı Uluslararası Gözlemevine (MGIO) ulaşmasını önlemeye odaklandı.[13][14] Ertesi gün yangın MGIO'ya doğru yayıldı ancak ulaşamadı. Vatikan İleri Teknoloji Teleskobu (VATT) Müdür Yardımcısı Pavel Gabor, yangının VATT'ın 30 ft yakınına kadar ulaştığını belirtti.[15][16][17] 24 Haziran'da Frye Yangını MGIO'dan geri püskürtüldü ve %29 oranında kontrol altına alındığı tahmin edildi, ancak yanan alan 14,394 hektar (35,569 akre) oldu.[18]

23 Haziran'da Arizona Valisi Doug Ducey, Graham'da olağanüstü hal ilan ederek Frye Yangınının kontrol altına alınması için ek eyalet ve federal yardımı sağladı.[19][20] İtfaiyeciler 25 Haziran ve 26 Haziran tarihlerinde Frye Yangını'nın yayılmasını kontrol altına alma konusunda ilerleme kaydetti, bu da Gabor'un 27 Haziran'da VATT'ı incelemesine ve tesiste ısı ya da duman hasarı olmadığını rapor etmesine olanak sağladı.[21][22][23][24] Frye Yangını 27 Haziran'dan 12 Temmuz'a kadar 15,538 ha (38,395 akre), 19,604 ha (48,443 akre) oldu. Yangın 12 Temmuz itibarıyla %88 oranında kontrol altına alındı.[25][26] Coronado Ulusal Ormanı içindeki mesire alanları 13 Temmuz'da yeniden açılmaya başladı.[27] Yangının 17 Temmuz itibarıyla büyüme meyli göstermemesi nedeniyle itfaiyeciler başka bölgelerdeki orman yangınlarına yönlendirildi.[28]

Boğaz enfeksiyonu salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Haziran'da USFS, Frye Yangınını kontrol altına almakla görevli itfaiyeciler arasında streptokok farenjiti (boğaz enfeksiyonu) salgınının başladığını duyurdu.[29] Tucson merkezli ABC kanalı 18 Haziran'da 21 itfaiyecinin karantinaya alındığını bildirdi;[10] diğer yerel haber kuruluşları ise USFS sözcüsünün toplam 45 vaka bildirdiğini aktardı.[29][30] Federal olarak finanse edilen bir araştırma veri tabanı olan Wildfire Lessons Learned Center (WLLC) tarafından yayınlanan bir rapora göre, boğaz enfeksiyonu belirtileri gösteren personelin karantinaya alınması, boğaz enfeksiyonu için düzenli testler yapılması ve ekipmanların düzenli olarak dezenfekte edilmesi 16 Haziran'da başladı.[31] 16 Haziran'dan sonra yeni bir vaka tespit edilmedi. 300 kişi streptokok vakalarının temaslısı olarak tespit edildi ve bunlardan 63'ü karantinaya alındı.[32] 2020 Batı Amerika Birleşik Devletleri orman yangınları sezonu ve eş zamanlı COVID-19 salgını sırasında, WLLC ve bazı haber yayınları, Frye Yangını boğaz enfeksiyonu salgınını, itfaiye kamplarında bulaşıcı hastalık salgınlarının nasıl etkili bir şekilde kontrol altına alınabileceğinin bir örneği olarak gösterdi.[31][33][34]

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Image of Arizona State Route 366, damaged by runoff from the Frye Fire scar, July 24, 2017
24 Temmuz 2017'deki ikinci dalganın Arizona Eyalet Yolu 366'ya verdiği hasar

Frye Yangınında 86 gün boyunca toplamda 19,604 ha (48,443 akre) büyüklüğünde bir alanı etkiledi.[6] 12 Temmuz'da en büyük boyutuna ulaştı.[26] Söndürme çalışmaları 26.000.000 dolara mal oldu. Yanan toplam alanın yüzde 13'ü tamamen yaprak ölümüne maruz kaldı. Frye Yangını nedeniyle üç yapı hasar görmüş ya da yıkıldı.[5]:5–6 800'den fazla itfaiyeci Frye Yangınının en yoğun olduğu dönemde söndürme çalışmalarında görev aldı.[25]

18 Temmuz'da USFS Yanan Alan Acil Müdahale (BAER) ekibi Frye Yangını'nın yarattığı riskleri değerlendirmeye başladı.[35] Ekip 20 Temmuz'da, alt tabakadan yoksun toprağın stabilize edilmesini ve tahliye yollarının temizlenmesini tavsiye eden bir rapor yayınladı.[36] Aynı zamanda, Graham Şehri yetkilileri, yıllık muson yağmurlarının Frye Yangını'nın etkilerinden dolayı şiddetli ve zarar verici seller konusunda uyarılarda bulundu.[37][38] Bu muson yağmurları 19 Temmuz'da başladı ve kül yüklü yüzeyi yakındaki yerleşim yerlerine taşıdı.[39] Bu Coronado Ulusal Ormanı'nın yeniden açılmasının gecikmesine ve 31 Temmuz'da Arizona Eyalet Yolu 366'nın (SR 366) kül yükünün taşınmasından zarar görerek kapatılmasına neden oldu.[40][41] Ash Creek'in 31 Temmuz'da taşması ve yanan yerlerden taşınan tortularla kısmen dolması sonucu iki ev hasar gördü.[42][43] 11 Ağustos'ta Ash Creek'in taşması Pima kasabasının kanalizasyon sistemini kapatma tehlikesi yarattı.[44]

Coronado Ulusal Ormanı, 23 Temmuz'da BAER ekibinin Frye Yangınından etkilenen 414 ha (1.023 akre) kısmının havadan yeniden tohumlanmasını içeren önerilerinin uygulanması için fon sağladı.[45] 10 Ağustos'a kadar bu alana 57,000 lb (25,855 kg) arpa tohumu atılarak zeminin stabilize edilmesi ve yerel otların büyüyerek arpanın yerini alması sağlandı.[4][38] 9 Ağustos'ta Graham Dağı'ndaki Wet Kanyon üzerinde bulunan ve yanan bölgeden gelen akıntı ve enkaz nedeniyle hasar gören bir köprü ve menfez, Wet Kanyon'u bir tahliye yolu olarak açmak için yıkıldı.[4][46] Ash Creek'in temizlenmesi ve Pima ve çevresinde su yönetimi altyapısının inşası Eylül 2017'ye kadar sürdü;[47] SR 366 14 Eylül'de yeniden açıldı.[48] Temmuz 2021'de USFS ve Arizona Ormancılık ve Yangın Yönetimi Departmanı, Graham Dağı'ndaki patikaları restore etmek için üç yıllık bir projede Fort Grant eyalet hapishanesinden mahkumları çalıştırmaya başladı.[49][50]

Graham Dağı kızıl sincabı üzerindeki etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Frye Yangını, Amerikan kızıl sincabının nesli tükenmekte olan bir alt türü olan Graham Dağı kızıl sincabı üzerinde travmatik bir etki yaratmış, yaşam alanlarının ve nüfusunun büyük bir kısmı yangın nedeniyle kaybedilmiştir. Arizona Av ve Balık Departmanı tarafından 17 Ekim 2017 tarihinde yayınlanan bir rapora göre, Graham Dağı kızıl sincabının nüfusu 2016 yılında 252 sincaptan 35 sincaba düşmüştü.[51][52][53] Bu azalma, habitat kaybı, avlanma ve diğer sincap türleriyle rekabet nedeniyle Graham Dağı kızıl sincabının neslinin 2017 yılında tükenmesi bekleniyordu. 2018'de yaşam alanını eski haline getirme çabalarının ardından Graham Dağı kızıl sincaplarının nüfusu 67'ye yükseldi.[54] Aralık 2022 itibarıyla, Graham Dağı kızıl sincabı hala Frye Yangını öncesi popülasyonuna ulaşamamıştır.[55]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Pyne, Stephen J. (2016). The Southwest: A Fire Survey (İngilizce). Arizona Üniversitesi Yayınları. ISBN 9780816534487. 
  2. ^ "National Report of Wildland Fires and Acres Burned by State" (PDF) (İngilizce). Ulusal Kurumlar Arası Yangın Merkezi. 2017. 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  3. ^ Jeong, Yihyun (11 Nisan 2017). "What to expect for Arizona's 2017 wildfire season". The Arizona Republic (İngilizce). 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023. 
  4. ^ a b c Ziegler, Zachary (31 Ağustos 2017). "Looking Back on Fire Season in Arizona, and Places Touched by the Flames". Arizona Kamu Medyası (İngilizce). 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  5. ^ a b c Lynch, Michael; Evans, Alexander (Mayıs 2018). "Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri" (PDF). 2017 Wildfire Season: An Overview (İngilizce). Kuzey Arizona Üniversitesi. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  6. ^ a b "Frye Yangını". InciWeb (İngilizce). Birleşik Devletler Orman Hizmetleri. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  7. ^ Bell, David (9 Haziran 2017). "Five area fires burning due to lightning strikes". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  8. ^ "Public meeting on Frye fire is Monday, Lizard fire grows to 14,900 acres". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 10 Haziran 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  9. ^ Greaber, Joey (13 Haziran 2017). "Frye Fire has burned 631 acres". KGUN-TV (İngilizce). 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  10. ^ a b Greaber, Joey (18 Haziran 2017). "Personnel increases as Frye Fire grows". KGUN-TV (İngilizce). 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022. 
  11. ^ "Frye fire at 6,305 acres, structures not under 'immediate threat'". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 17 Haziran 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  12. ^ Greaber, Joey (19 Haziran 2017). "Frye Fire area closure expands". KGUN-TV (İngilizce). 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  13. ^ Bell, David (19 Haziran 2017). "Firefighters protect MGIO". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023. 
  14. ^ "Firefighters work to protect Mount Graham Observatory from Frye Fire". Arizona Daily Star (İngilizce). 18 Haziran 2017. 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  15. ^ Gabor, Pavel (19 Haziran 2017). "VATT Smoked but not Cooked in Frye Fire". Vatikan Gözlemevi (İngilizce). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  16. ^ "Frye Fire may have caused heat damage to telescope". KGUN-TV (İngilizce). Associated Press. 23 Haziran 2017. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  17. ^ Wenz, John (19 Haziran 2017). "Wildfires in Arizona are threatening important observatories". Astronomy (İngilizce). 24 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  18. ^ Greaber, Joey (24 Haziran 2017). "Frye Fire size increases, structures no longer threatened". KGUN-TV (İngilizce). 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  19. ^ Frank, BrieAnna J. (23 Haziran 2017). "Emergency declared in response to Arizona wildfires". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  20. ^ Bell, David (23 Haziran 2017). "Gov. Ducey declares state of emergency due to wildfires". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  21. ^ Greaber, Joey (25 Haziran 2017). "Containment increasing for Frye Fire near Safford". KGUN-TV (İngilizce). 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  22. ^ Villarreal, Phil; Greaber, Joey (26 Haziran 2017). "Firefighters make progress on Frye Fire". KGUN-TV (İngilizce). 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  23. ^ Gabor, Pavel (29 Haziran 2017). "Frye Fire: VATT Damage Assessment on June 27". Vatikan Gözlemevi (İngilizce). 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  24. ^ Beal, Tom (28 Haziran 2017). "Telescopes on Mount Graham all appear fine as Frye Fire continues to burn". Arizona Daily Star (İngilizce). 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  25. ^ a b Villarreal, Phil (27 Haziran 2017). "Frye Fire still spreading near Safford". KGUN-TV (İngilizce). 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  26. ^ a b Villarreal, Phil (12 Temmuz 2017). "Frye Fire nearly contained". KGUN-TV (İngilizce). 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  27. ^ "Cluff Ranch Pond #3 to reopen Saturday". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 13 Ocak 2023. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  28. ^ Bell, David (17 Temmuz 2017). "Crews conduct final wrap-up on Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 17 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  29. ^ a b "Strep throat outbreak forces quarantines on Frye Fire crews". KOLD-TV (İngilizce). 18 Haziran 2017. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  30. ^ "Firefighters battling strep in addition to Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 18 Haziran 2017. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  31. ^ a b Miller, Elizabeth (12 Mayıs 2020). "COVID-19 pandemic complicates 2020 wildfire season". New Mexico in Depth (İngilizce). 18 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2023. 
  32. ^ "The Strep Throat Outbreak on the Frye Fire" (İngilizce). Wildland Fire Lessons Learned. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  33. ^ "Revisiting the Strep Throat Outbreak on the Frye Fire" (İngilizce). Wildland Fire Lessons Learned. 2 Nisan 2020. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  34. ^ Gabbert, Bill (15 Mayıs 2020). "The media is picking up on the fact that fighting wildfires is going to be even more hazardous during the pandemic". International Fire Fighter (İngilizce). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  35. ^ "While fire winds down, recovery ramps up". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 18 Temmuz 2017. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  36. ^ "High burn severity in 5 percent of Frye fire area". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  37. ^ "Graham County warns of flooding danger from Frye fire". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 30 Haziran 2017. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023. 
  38. ^ a b Capo, David (10 Ağustos 2017). "Aftermath of Frye Fire on Mount Graham". Tucson Yerel Medya (İngilizce). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  39. ^ Johnson, Jon (21 Temmuz 2017). "Ash runoff from Frye Fire so far mostly beneficial". KWRQ (İngilizce). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  40. ^ "Majority of Frye Fire area remains closed due to flooding potential". Coronado Ulusal Ormanı (İngilizce). Birleşik Devletler Orman Hizmetleri. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  41. ^ Johnson, Jon (31 Temmuz 2017). "Mount Graham closed again". KWRQ (İngilizce). 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  42. ^ Johnson, Jon (31 Temmuz 2017). "Homes damaged in Ash Creek flash flood". KWRQ (İngilizce). 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  43. ^ "Clearing the waters in Pima". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 31 Temmuz 2017. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  44. ^ Johnson, Jon (11 Ağustos 2017). "Pima Sewer requires emergency action to stay afloat". KWRQ (İngilizce). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  45. ^ Johnson, Jon (23 Temmuz 2017). "Coronado National Forest receives Frye Fire rehabilitation funding". KWRQ (İngilizce). 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  46. ^ Guajardo, Simon (16 Ağustos 2017). "History comes down one stone at a time". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  47. ^ Sowders, David (16 Eylül 2017). "Ash Creek cleanup continues". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 16 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  48. ^ "Swift Trail on Mount Graham to reopen Thursday". KWRQ (İngilizce). 13 Eylül 2017. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  49. ^ Curley, Brooke (17 Ağustos 2021). "Three-year inmate project enhancing mountain hiking trails". Eastern Arizona Courier (İngilizce). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  50. ^ Contreras, Bivian (8 Nisan 2022). "Department of Correction crews rebuild trails damaged in 2017 Frye Fire". KGUN-TV (İngilizce). 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023. 
  51. ^ "Surveys of endangered Mount Graham red squirrel show decline due to impacts from the Frye Fire". Arizona Av ve Balık Departmanı (İngilizce). State of Arizona. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  52. ^ Bowling, Joshua (19 Kasım 2017). "After costly Frye Fire, endangered squirrels may be nearing extinction". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 
  53. ^ Davis, Tony (18 Ekim 2017). "Endangered red squirrel population down to 35 after Mount Graham fire, authorities say". Arizona Daily Star (İngilizce). 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  54. ^ Totiyapungprasert, Priscilla (11 Kasım 2018). "These squirrels have staved off extinction, but they're still not out of the woods". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  55. ^ Frederico, Jake (28 Aralık 2022). "Mount Graham red squirrel numbers grow after agencies develop more accurate counts". The Arizona Republic (İngilizce). Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Frye_Yangını&oldid=32227128" sayfasından alınmıştır